Każdego dnia zespoły ratownictwa medycznego wyjeżdżają do setek zgłoszeń, by ratować życie i zdrowie pacjentów. Niestety, wciąż zdarzają się przypadki, w których karetka jest wzywana bez rzeczywistej potrzeby. Takie nieuzasadnione wezwania mogą sprawić, że pomoc nie dotrze na czas do osób, które jej naprawdę potrzebują. Warto wiedzieć, kiedy należy wezwać karetkę pogotowia, a kiedy lepiej udać się do lekarza Podstawowej Opieki Medycznej lub skorzystać z innych form pomocy medycznej.
W jakich sytuacjach należy wezwać karetkę?
Karetkę pogotowia należy wezwać w przypadku bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia. Są to tzw. stany nagłe, które mogą prowadzić do poważnego uszczerbku na zdrowiu lub doprowadzić nawet do śmierci. Należą do nich m.in.:
- utrata przytomności,
- zatrzymanie oddechu lub krążenia,
- silny ból w klatce piersiowej mogący wskazywać na zawał serca,
- objawy udaru mózgu (niedowład, problemy z mówieniem, asymetria twarzy),
- napady drgawek,
- nagły, silny ból brzucha,
- krwawienie z przewodu pokarmowego,
- silne krwawienia z dróg rodnych lub moczowych,
- rozległe oparzenia,
- poważne urazy, np. złamania otwarte, amputacje, urazy głowy,
- zatrucia substancjami chemicznymi, lekami lub alkoholem,
- duszność i problemy z oddychaniem.
Aby wezwać karetkę, należy zadzwonić pod numer 999 lub 112 i udzielić dyspozytorowi szczegółowych informacji na temat stanu zdrowia pacjenta. Dyspozytor podejmie decyzję o wysłaniu zespołu ratownictwa medycznego i może udzielić wskazówek, jak postępować do czasu przyjazdu karetki.
Czas przyjazdu karetki
Czas dotarcia zespołu ratownictwa medycznego zależy od lokalizacji. W miastach powyżej 10 tysięcy mieszkańców średni czas dojazdu wynosi do 8 minut, natomiast poza nimi około 15 minut. Na czas przyjazdu karetki wpływ ma wiele czynników – liczba zgłoszeń, które wymagają wysłania zespołu ratownictwa medycznego, warunki na drogach zarówno pogodowe jak i natężenie ruchu i np. tworzące się korki jak i warunki dojazdu do osoby wymagającej udzielenia jej szybkiej pomocy. Warto podkreślić, że w takich sytuacjach czas dojazdu ma często kluczowe znaczenie dlatego tak ważne jest, aby karetki były dostępne dla tych, którzy naprawdę ich potrzebują.
Czy dyspozytor może odmówić wysłania karetki?
Dyspozytor medyczny może odmówić wysłania karetki, jeśli uzna, że stan pacjenta nie wymaga interwencji zespołu ratownictwa medycznego. W takiej sytuacji powinien wskazać inną formę pomocy, np. skierować pacjenta do lekarza rodzinnego lub do punktu nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej.
Czy można wybrać szpital, do którego trafi pacjent?
Nie. Pacjent w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego jest transportowany do najbliższego szpitalnego oddziału ratunkowego lub innej placówki medycznej wskazanej przez dyspozytora lub wojewódzkiego koordynatora ratownictwa medycznego.
Konsekwencje nieuzasadnionego wezwania karetki
Nieuzasadnione wezwanie karetki to nie tylko nieetyczne zachowanie, ale również wykroczenie. Osoba, która wprowadza w błąd dyspozytora, wywołując niepotrzebną interwencję, może zostać ukarana grzywną do 1500 zł, ograniczeniem wolności lub nawet aresztem.
Częstym problemem jest również wzywanie karetki do osób nietrzeźwych. Sam fakt upojenia alkoholowego nie jest podstawą do wysłania zespołu ratownictwa medycznego. Jednak, jeśli osoba nietrzeźwa doznała poważnego urazu lub wykazuje objawy innych stanów nagłych (np. zatrucia alkoholem metylowym), pomoc medyczna jest konieczna. Właśnie dlatego dyspozytor zadaje szczegółowe pytania, by ocenić sytuację i podjąć właściwą decyzję.
Czy można zażądać przyjazdu karetki z lekarzem?
Nie. Decyzję o tym, jaki zespół ratowniczy wysłać, podejmuje dyspozytor. W wielu przypadkach wystarczy interwencja ratowników medycznych lub pielęgniarki systemu ratownictwa, którzy posiadają odpowiednie kwalifikacje do udzielania pomocy w stanach nagłych.
Problem niepotrzebnych wezwań
W Polsce często zdarza się, że karetki wzywane są do przypadków, które nie wymagają interwencji zespołu ratownictwa medycznego. Pacjenci nagminnie dzwonią na numer alarmowy w sytuacjach, które powinny być rozwiązane przez lekarza rodzinnego lub w przychodni. Przykładami takich nieuzasadnionych wezwań są m.in. gorączka, ból gardła, lekkie urazy czy bóle brzucha bez innych objawów alarmujących. Nadużywanie numeru alarmowego prowadzi do przeciążenia systemu ratownictwa i wydłużenia czasu oczekiwania na pomoc dla osób w rzeczywistej potrzebie.
Karetka pogotowia to środek ratunkowy, który powinien być wykorzystywany tylko w sytuacjach rzeczywistego zagrożenia życia lub zdrowia. Nieuzasadnione wezwania nie tylko powodują niepotrzebne obciążenie systemu ratownictwa medycznego, ale także mogą sprawić, że pomoc nie dotrze na czas do osób, które naprawdę jej potrzebują. Zanim wybierzemy numer alarmowy, zastanówmy się, czy rzeczywiście jest to sytuacja wymagająca interwencji zespołu ratownictwa medycznego. Nasza odpowiedzialność i rozwaga mogą uratować komuś życie.
