Eksperci alarmują – coraz większa część społeczeństwa choruje na cukrzycę. Spowodowane jest to m.in. tym, że coraz większa liczba osób zapomina o regularnym wysiłku fizycznym, źle się odżywia i cierpi na nadwagę lub nawet na otyłość. Siedzący tryb życie niesie ze sobą określone konsekwencje również dla naszego zdrowia. Co równie ważne spora część z nas nie wykonuje regularnie nawet podstawowych badań profilaktycznych. Tymczasem do zdiagnozowania cukrzycy wystarczą proste badania laboratoryjne, a w obecnych czasach można ją skutecznie leczyć. Rozmowa z dr Małgorzatą Czaplińską lekarzem diabetologiem i wicedyrektorem ds. medycznych Szpitala Powiatowego im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem.
Jak powszechny jest problem jeżeli chodzi o cukrzycę w naszym społeczeństwie?
W Polsce statystycznie na cukrzycę choruje ok. 3 proc. społeczeństwa. Szacuje się jednak, że kilka procent więcej społeczeństwa nie wie, że jest chora, albo ma zdiagnozowany stan przedcukrzycowy. Dlatego tak ważne są regularne badania profilaktyczne nie tylko w sytuacji gdy coś nas niepokoi. Warto raz na jakiś czas zrobić podstawowe badania laboratoryjne w tym morfologię i oznaczenie poziomu glukozy we krwi.
Jakie konsekwencje niesie ze sobą fakt, że mamy cukrzycę, ale nie badamy się i nie wiemy o tej chorobie?
Przewlekła hiperglikemia, czyli podwyższone stężenie glukozy we krwi człowieka powoduje wszechstronne i długotrwałe zmiany w naczyniach krwionośnych. Mówimy tutaj o nefropatii cukrzycowej, czyli uszkodzeniu nerki, retinopatii cukrzycowej, czyli uszkodzeniu oczu. Pojawiają się także zmiany miażdżycowe, zmiany mikro i makroangiopatyczne, które doprowadzają do chorób układu sercowo-naczyniowego, do zawałów i niewydolności serca. Konsekwencje więc nie leczenia cukrzycy mogą więc być naprawdę bardzo poważne.
Jak diagnozujemy cukrzycę?
Tak naprawdę wystarczy oznaczyć stężenie glukozy z krwi żylnej w laboratorium. Jeżeli poziom przewyższa siedem milimoli na litr, należy wykonać jeszcze jedno takie badanie. Jeżeli wyniki te się powtórzą, wówczas już możemy zdiagnozować cukrzycę. Jeżeli mamy spontanicznie pojawiający się poziom cukru powyżej 200 miligramoprocent, również możemy zdiagnozować cukrzycę. Ludzie, którzy mają nadciśnienie tętnicze, zespół metaboliczny, nadwagę, czy otyłość, powinni takie badanie wykonywać co najmniej raz w roku.
Jeżeli mamy niepokojące wyniki badać, co powinniśmy zrobić?
W pierwszej kolejności powinniśmy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu, który zleci kontrole badania, włączy dietę, leki przeciwcukrzycowe. Raz w roku taki pacjent jest kierowany do specjalisty, czyli do poradni diabetologicznej. Natomiast pacjenci, którzy mają już rozpoznaną cukrzycę z poziomami glikemii powyżej 250, muszą być leczeni insuliną. Wtedy takie leczenie podejmują w poradni diabetologicznej, np. przy naszym szpitalu.
Czy współczesna medycyna jest w stanie skutecznie leczyć cukrzycę?
Oczywiście, że tak dziedzina diabetologii bardzo się unowocześniła. Mamy systemy do monitorowania glikemii, pacjenci nie muszą się już kłuć. Od stycznia tego roku jest refundowany system Freestyle Libre 2. Jest on refundowany dla pacjentów, którzy wymagają trzech wkłuć insuliny dziennie. Tutaj jest 70-procentowy rabat dla tych pacjentów. Również powstały leki z nowych grup, które bardzo skutecznie obniżają cukier.
Rozumiem że przy tej chorobie dużo zależy od samego pacjenta.
Głównym lekiem na cukrzycę jest wprowadzenie i przestrzeganie diety cukrzycowej. Czyli unikanie cukrów prostych, ograniczenie węglowodanów, owoców. Leki mogą pomóc, jednak bez odpowiedniej diety cukrzyca nie zostanie wyrównana. Do tego ruch – co najmniej 30 minut dziennie. Jeżeli przestrzegamy tych zasad, do tego regularnie przyjmujemy leki, cukrzycę możemy bardzo dobrze wyrównać.
